.Cách làm Cháo ấu tẩu ở Hà Giang được làm từ nguyên liệu là củ ấu tẩu – một loại củ có chất độc cực mạnh. Qua cách chế biến tài tình của đồng bào Tây Bắc, nó trở thành món ăn có ích cho sức khỏe. Củ ấu tẩu mọc trên đá, rất cứng và độc. Trong y học, ấu tẩu có tác dụng chữa bệnh rất tốt, đặc biệt dùng ngâm rượu thuốc xoa bóp xương khớp.
Đến Hà Giang, bạn có thể thưởng thức cháo ấu tẩu suốt bốn mùa. Dân gian cho rằng, cháo chữa bệnh tốt vào ban đêm khi chúng ta ngủ. Nên các hàng cháo ở Hà Giang thường đông khách tới tận khuya và đặc biệt cháo chỉ bán vào buổi tối. Ngồi trong quán nhỏ nơi phố xuýt xoa với tô cháo ấu tẩu nóng hổi, thơm ngát, thêm một chút rượu ngô mềm môi thật thú vị.
Không biết tự bao giờ các món ăn từ củ ấu tẩu hình thành, trở thành nét riêng ở nơi đây. Món cháo ấu tẩu là một nét đặc sắc mỗi khi nhắc đến cao nguyên đá Hà Giang. phải có bí quyết trong chế biến nguyên liệu này.
Cách làm Cháo Ấu Tẩu
Nấu cháo ấu tẩu cũng cầu kỳ và nhiều công đoạn. Trước tiên củ ấu tẩu phải ngâm kỹ trong nước vo gạo một đêm, đem ninh tới khi chúng mềm, bở tơi ra. Tiếp đến lấy gạo tẻ (loại gạo trồng trên nương), trộn thêm ít nếp cái hoa vàng cho cháo đặc sánh. Rồi bột củ ấu tẩu được nấu lẫn gạo và nước dùng ninh từ chân giò lợn trong vòng 3 – 4 giờ.
Muốn biết cháo ăn được hay chưa thì chỉ có một cách duy nhất là nếm cháo. Khoảng vài phút sau khi nếm cháo, nếu cảm nhận đầu lưỡi tê cứng, máu đông cứng lại… thì có nghĩa là ấu tẩu chưa hết độc. Nếu không thấy tê đầu lưỡi thì có nghĩa là cháo đã được nấu xong và có thể bán cho khách ăn ngay.
Thưởng thức cháo Ấu Tẩu
Múc ra bát, rắc thêm hành, tiêu, rau mùi, trứng gà và thịt nạc thăn băm nhỏ lên, dậy mùi thơm ngay lập tức. Cháo ấu tẩu có màu nâu đậm, ăn thấy hơi đăng đắng, ngai ngái, bùi bùi. Nếu lần đầu thấy hơi “nhát gan” nhưng ăn được một lần rồi lại… quen hơi. Bao nhiêu là vị từ đắng, bùi, dẻo đến vị ngọt nước xương ninh cùng với hương thơm cho cảm giác lạ miệng và hấp dẫn.
Với những du khách đi một chặng đường xa đến Hà Giang. Mà được ăn một bán cháo ấu tẩu sẽ thấy cơ thể sảng khoái. Người khỏe khoắn trở lại, đầu óc minh mẫn, hào hứng hơn.
Bát cháo ấu tẩu ban đầu chỉ được biết đến như món cháo giải cảm của đồng bào Mông. Sau này, người dân Hà Giang thêm một số gia vị, phụ gia khác. Nấu thành món cháo “đặc sản” của xứ sở mờ sương, ăn ngon miệng lạ lùng.
Cẩn trọng khi dùng ấu tẩu
- Củ ấu tẩu mọc trên núi đá và sẽ gây chết người,Nếu ai lỡ ăn sống hoặc chế biến không đúng cách.
- Theo y học cổ truyền, trong ấu tẩu có chứa 1 lượng anconitin khá lớn. Chất này có dược tính được xếp vào bảng A độc dược. Với 1 liều từ 1mg, có thể gây ngộ độc nặng. Còn đối với liều từ 2 – 3mg thì đủ làm chết 1 người trưởng thành. vì vậy trước khi chế biến cần lưu ý phải ngâm kỹ trong nước vo gạo đậm đặc một đêm. Sau đó, rửa thật sạch và đem hầm hơn 4 giờ
- Đối với những người bị tình trạng âm hư dương thịnh và phụ nữ có thai thì không nên dùng.
- Ăn trực tiếp củ ấu tẩu có thể gây tử vong. Từng có trường hợp chết vì uống nhầm rượu thuốc bóp củ ấu tẩu.
- Thắng cố Ngựa món ăn hấp dẫn vùng cao nguyên đá Đồng Văn
- Nậm Pịa một món ăn độc đáo chỉ có ở vùng Tây Bắc
- Thịt trâu gác bếp Tây Bắc thơm ngon, chuẩn vị được làm như thế nào?